Melik Şerif Düzü Türküsü
Doksan üç muhacirlerinden bir kafile Refahiye’nin (yurtbaşı) köyü yöresine geçiçi bir süre için yer değiştirmiş. Bu kafilenin, Şahin isminde, zengin iki evli bir ağası varmış. Melikşerif Köyü’nün ağası ise İsak Bey adında biriymiş. İsak Bey’in Ak Hanım ve Zeynep adında iki kızı, Şevket Bey adında bir de oğlu varmış. Şamil, İsak Bey’in küçük kızı Zeynep’e dünür olur. Üçüncü Hanım olarak Zeynep’le evlenmek ister . Zeynep’i oldukça fazla sevmektedir. Fakat , İsak Bey bu işe rıza göstermez. Zeynep de iki evli bir kişinin üçüncü hanımı olmak istemediğini belirtir. İsak Bey’in iki kızı ve hizmetkarlarının hanımları, her gün Bulgarı Çayırları Semtine, koyunları sağmaya giderler . Bunu bilen Şamil, Zeynep’in yolunu bekler, kırık atlısı ile Zeynep’i alıp, zorla kaçırır. Bu kaçırma esnasında, Otuziki örük olan Zeynep’in saçının sekiz örüğü kopar. İsak Bey’e haber gelir, elli atlıyla Şamil’in peşine düşer, fakat yetişemez . O civarda barınamayacağını anlayan Şamil, Zeynep’i alarak Bayburt’un Pavnik Köyüne yerleşir.
İsak Bey , kızının kendi isteği ile kaçtığını zannettiğinden 7 sene Zeynep ile konuşmaz . 7 sene sonra , Zeynep Hanım , bir kızı ile beraber babasının elini öpmeye gelir . İsak Bey 6 ay kızı Zeynep Hanım’ı misafir eder . 6 ay sonra , 7 katır yükü eşya ve birçok ziynet ile kızını yolcu eder . Zeynep Hanım , Bayburt’a vardıktan 1 ay sonra kolera hastalığına yakalanır . Babasına haber gelir . Kolera bulaşıcı olduğu için , İsak Bey , oğlu Şevket’i Bayburt’a göndermek istemez . Fakat , Şevket
dayanamayarak ablasını görmeye gider . Bayburt’un Pavnik Köyüne vardığında , Zeynep Hanım defnedilip , cenaze alayının geri geldiğini görür . Zeynep Hanım’ın vasiyeti üzerine , kaçırılırken kopan 8 örük saçı ve kanlı yazması , kzı ile beraber İsak Bey’e gönderilir . Ancak o zaman İsak Bey kızının zorla kaçırıldığını anlar. Bunun üzerine yöre halkı Zeynep Hanım’a aşağıdaki türküyü yakar :
Melik şerif düzünü
Çiçek almış yüzünü
Gidek gelin getirek
İsak Beyin kızını
Oy yandım yandım gelin
Aç koynun dondum gelin
Küleği alamadım
Koyunu sağamadım
Deli Şamil gelende
Çemberi çalamadım
O niye niye niye
Öldüm yar diye diye
Şamil karakuş oldu
Aldı dereye daldı
Ağlama Zeynep bacı
Çeyizin bana kaldı
…………..
Şamil’in , Ardahan’a yerleştiği rivayet edilmekte ise de, Ardahan işgal altında olabileceğinden, Bayburt’a yerleşmiş olması daha kuvvetli bir ihtimaldir.
Oy yandım yandım gelin
Aç koynun dondum gelin
Görücüler düzüldü
Zeynep hanım süzüldü
Süzülme Zeynep hanım
Atlıların düzüldü
O niye niye niye
Öldüm yar diye diye
Ayşegül Göktepe (Radyo Program Yapımcısı)
