Kültür Sanat Edebiyat Felsefe
Pazartesi, Aralık 23, 2024
No menu items!

FÜTÜRİZM

Fütürist Mimar Antonio Sant’elia‘ın bir eseri

Fütürizm, 20. yüzyılın başlarında İtalya’da orataya çıkmış bir sanat akımıdır. Genel olarak büyük bir İtalyan fenomeniydi. Fakat o dönemde, başta Rusya ve İngiltere olmak üzere daha bir çok ülkede paralel hareketler ortaya çıkmıştır.

Edebiyatta Fütürizm

Bu akımın öncüsü ve şefi İtalyan şair, romancı, oyun yazarı ve yayın yönetmeni Filippo Tommaso Marinetti’dir. Marinetti’nin 1909’de Paris’te “Le Figaro” gazetesinde yayımladığı manifesto futurisita (Fütürizm Bildirisi) gelecekçiliğin manifestosu oldu. Bildiride, “Bizler müzeleri, kütüphaneleri yerle bir edip ahlakçılık, feminizm ve bütün yararcı korkaklıklarla savaşacağız” deniyordu. Bu geçmişin bütünüyle reddi demekti. Aynı bildiride, “Biz dünyadaki gerçekten sağlıklı tek şeyi, yani savaşa ve ölüme götüren güzel düşünceleri yüceltiyoruz” sözleri, siyasal alanda o dönemde gelişen faşizmden yana bir tavrın da açık göstergesiydi.

Süratin üstünlüğünü iddia ve ilan eden Marinetti, bir yarış arabasının Samothrake zaferi (Yunan heykeli)nden daha güzel olduğunu ve buna ek olarak da: “Mutlak içinde yaşıyoruz, çünkü “her yerde hazır ve nazır olan” edebi sürati biz yarattık” demiştir.

Gelecekçiliğin kurucusu Marinetti, Avrupa’da birçok yazarı etkiledi. Rusya’da Velemir Hlebinikov ve Mayakovski gelecekçiliğe yöneldi. Rus gelecekçiler kendi bildirgelerini yayınladı. Puşkin, Tolstoy, Dostoyevski reddedildi. Şiirde sokak dilinin kullanılması istendi. 1917 Ekim devriminden sonra da gelecekçi akım güçlendi. Mayakovski’nin ölümüne kadar etkisini sürdürdü.

İtalya’daki gelecekçiler ilk şiir antolojisini 1912’de yayınladı. Gelecekçilik faşizm ile özdeşleşti. Ve 1920’lerin ortalarına doğru etkisini yitirdi. Eserlerinde mantıklı cümleler kurmayı reddeden gelecekçilerin parolası, “sozcüklere özgürlük”tü. Ezra Pound, D. H. Lawrence ve Giovanni Papini de bu akımdan etkilenen yazarlardır.

Cubo-Fütürizm

1913 yılında itibaren Rusyada Kübizm’e etki eden ve gelişteren, Rus Fütürizmi’nin temel okuludur.

Cubo-Fütürizm Kübizm’in formları ve Fütürizm’in dinamikliğini esas almıştır. Kazimir Malevich tarzı geliştiren kişidir ve bu tarzı 1912’de imzalanan fakat 1913 yılında yapıldığı bilinen “The Knife Grinder” isimli eserinde görülebilir. Fakat Kazimir Malevich Suprematizm olarak adlandırılan ve objektif olmayan bir tarz benimseyerek bu tarzı reddetmiştir.

Tanınmış Fütürist Sanatçılar

  • Giacomo Balla, ressam
  • Umberto Boccioni, ressam, heykeltraş
  • Anton Giulio Bragaglia
  • David Burliuk, ressam
  • Vladimir Burliuk, ressam
  • Mario Carli
  • Carlo Carrà, ressam
  • Ambrogio Casati, ressam
  • Primo Conti
  • Tullio Crali
  • Luigi De Giudici, ressam
  • Fortunato Depero, ressam
  • Gerardo Dottori, ressam, şair ve sanat eleştirmeni
  • Filippo Tommaso Marinetti, şair
  • Vladimir Mayakovsky, şair
  • Angiolo Mazzoni, mimar
  • Aldo Palazzeschi, yazar
  • Giovanni Papini, yazar
  • Luigi Russolo, ressam, müzisyen
  • Antonio Sant’Elia, mimar
  • Hugo Scheiber, ressam
  • Gino Severini, ressam
  • Bela Kadar, ressam
  • Mario Sironi, ressam
  • Ardengo Soffici, ressam ve yazar
Önceki İçerik
Sonraki İçerik
RELATED ARTICLES

Most Popular

Recent Comments