Korkutmaz beni ölüm,
Bir şeytan kadar hürüm.
Süremez bende hüküm
Ne Allah, ne de Nahit…
Sevengül Sönmez’in hazırladığı ‘A’dan Z’ye Sabahattin Ali’ adlı kitabı okurken, Türk edebiyatının en önemli isimlerinden Sabahattin Ali’nin kırk bir yıllık kısacık ömrüne neler sığdırdığına bir kez daha şahit oluyoruz.
Bu toprağın muktedirleri, ülkesini ileri götürmek isteyen, Aydınlanmanın ışığıyla, halkının kaderi sandığı o karanlığı yırtmak için çırpınıp duran aydınına hiç değer vermedi. Değer vermek şöyle dursun, söylediklerine, yazıp çizdiklerine ve hatta düşünmesine bile tahammül edemedi. Aydınlar bu ülkede ya hapislere atıldılar ya sürüldüler ya da öldürüldüler. Kaç bebekten kaç katil yaratıp kaç aydını katlettiler; bir gün tarih bu utancı da yüzlerine çarpacaktır…
Aydınlanmanın ışığını bu topraklara taşımak için çırpınırken öldürelen aydınlardan biri de Sabahattin Ali’ydi.
“Hayatta her şey gibi sanat da bir hizmet ve mücadeledir. Bütün insanlığı daha doğruya, daha iyiye ve daha güzele götürmek için çalışacak, hitap ettiği kimselerde bu doğru, iyi ve güzelin hasretini uyandırmak ve bunlara gidecek yolu işaret etmek isteyecektir” diyen Sabahattin Ali.
“Namuslu olmak ne zor şeymiş meğer! Bir gün Almanların pabucunu yalayan, ertesi gün İngilizlere takla atan, daha ertesi gün de Amerika’ya kavuk sallayan soysuzlar gibi olmak istemedik. Yalnız ve yalnız bir tek milletin önünde secdeye vardık. O da kendi cefakeş milletimizdir. (…) Çalmadan, çırpmadan bize ekmeğimizi verenleri aç, bizi giydirenleri donsuz bırakmadan yaşamak istemek bu kadar güç, bu kadar mihnetli, hatta bu kadar tehlikeli mi olmalı idi?
Namuslu olmak ne zor şeymiş meğer! Bereket, zora katlanmasını bilen bu millet de namuslu” diyen Sabahattin Ali…
Sevengül Sönmez’in hazırladığı A’dan Z’ye Sabahattin Ali adlı kitabı okurken, Türk edebiyatının en önemli isimlerinden Sabahattin Ali’nin kırk bir yıllık kısacık ömrüne neler sığdırdığına bir kez daha şahit oluyoruz. Bir aydının dramında tüm aydınların dramı var aslında…
Noktasına itiraz edilemez bir kitap
“Sabahattin Ali’den geriye kalanları düzenleyip 2008’de Hep Genç Kalacağım adıyla yayımlanan mektupları bir araya getirdiğimde, uzun bir kütüphane çalışmasını da tamamlamıştım. A’dan Z’ye Sabahattin Ali bu iki çalışmanın ürünü olarak ortaya çıktı” diyor Sevengül Sönmez.
Kitap, Sabahattin Ali ile ilgili hemen her şeyi yorumsuz olarak ortaya koyuyor. Sabahattin Ali’nin renkli kişiliğini olduğu kadar onun edebiyat ve sanat görüşünü, politik duruşunu, ilişkilerini, hakkında yazılan ve söylenenleri, hayatın her alanındaki mücadelesini ayrıntılarıyla ortaya koyuyor.
Sabahattin Ali’nin hayatını yazmaya başladığında neyle karşılaşacağını az çok tahmin ettiğini söyleyen Sevengül Sönmez, “Kitabı tamamladığımda karşıma etten kemikten, duygudan akıldan oluşan, idealleri olan Sabahattin Ali ve onun başına gelenler duruyordu” diyor.
Zor ve incelikli bir işi başarıyla tamamlamış Sevengül Sönmez. Taradığı kaynaklardan ve yaptığı bire bir görüşmelerden noktasına itiraz edilmeyecek bir yapıt çıkarmış. Bir aydını, dönemini, yanındaki ve karşısındakileri ortaya koyarkan insan Sabahattin Ali’yi de çok iyi yansıtmış.
Son söz olarak:
Sabahattin Ali’yi katlederek yok etmeye çalışanlar yok olup gittiler.
Sabahattin Ali ise sonsuza dek yaşayacak.
A’dan Z’ye Sabahattin Ali,
Hazırlayan: Sevengül Sönmez,
Yapı Kredi Yayınları, 519 sayfa.
Sabahattin Ali’nin şiirleri ve biyografisi için TIKLAYIN
