Mercan Dede,Türk Tekno müziği sanatçısı ve neyzen,DJ. Arkın Ilıcalı, 1966 yılında Bursa’da dünyaya geldi. Ney, bendir, panflüt,davul ve vokal sanatçısı olma yolunda müzik eğitimini geleneksel yollardan tasavvuf müzik ustalarından aldı. Öğretmenleri arasında Usta Nezih Uzel ve ney sanatçısı Ömer Erdoğdular sayılabilir. Ayrıca sanatçı, ebru sanatını öğrendiği büyük ney üstadı Niyazi Sayın’dan da fazlasıyla etkilendi.
Ebru sanatını eğitmen olarak Concordia Üniversitesi’nin Studio Arts programında devam ettiren Mercan Dede, 1997 yılında Kanada’ya göç etti. Kanada’da güzel sanatlar üzerine lisans ve yüksek lisans eğitimini tamamlayan Mercan Dede aynı üniversitede başladığı öğretim üyeliğine, müzik çalışmalarının ağırlık kazanması sebebiyle kısa bir süre önce ara verdi. Yaşamını kanada motreal’de ve İstanbul’da devam ettirmektedir. O yıldan bu yana değişik Sufi gruplar ile Avrupa, Kanada, ABD ve Türkiye’de müzik çalışmalarına devam eden sanatçı, The University of Saskatchewan’da Profesör David Kaplan ile dünya müziği üzerine çalıştı. Candan Erçetin’in Fransızca söylediği şarkısı olan Parole,Milord ve Şehir(şarkı)(yalnızcaArapça ilahisini) şarkılarını,Ceza’nın Şeytan ve Âb- ı Nafi şarkılarını besteletmiştir.Mercan Dede,2004’ün Ağustos ayında Candan Erçetin ve Ceza’nın şarkısı olan Şehir ‘in video klibi için Almanya ‘nın Hamburg kentine gitmiştir.Ayrıca,MEB’in 24 Temmuz 2006 tarihinde yenilenen İlköğretim 7.Sınıf Müzik dersi müfredatında yer almıştır(Ünite 1:Anadolu ve Müziğimiz – MEB İlköğretim 7.Sınıf Müzik dersi müfredatı)
Mercan Dede, doğuya özgü Sufi müziğinin ilahi geleneğini çağdaş müziğin tınılarıyla incelikli bir şekilde harmanlayarak eski ile yeniyi, Doğu ile Batı’yi birleştiriyor. Sufi inancına yürekten bağlılığıyla tanınan Dede, Sufi makamların yorumuna ve özgün bestelerin tınılarına ve doğa ritimlerine getirdiği ilahi boyutu isimsiz müziğinde yansıtıyor. Muzik hayatina kendi yaptigi plastik su borusu ile baslayan Mercan Dede, yarattigi eserleri, cok farkli kitleleri bir araya getirme basarisini gosteren birbirinden ozgun konserleri, misafir sanatcilar ile dunya capinda yaptigi projeleri, dj Arkin Allen kimligi ile yakaladigi sahsina has djlik tarzi ve hepsinden otesi bir muzisyen degil ,muzigi kucuk bir cocugun samimi sevgisi ile varedip paylasmaktan baska bir amaci olmayan havai ruhlu bir yolcu kimligi ile suphesiz jenerasyonunun en farkli ve etkileyici sanatcilarindan biridir–Mysterieux 12:47, 3 Ağustos 2009 (UTC)
1990’dan bu yana değişik Sufi gruplar ile Avrupa, Kanada, ABD ve Türkiye’de müzik çalışmalarına devam eden sanatçının “Mercan Dede Ensemble” grubu 1997 yılında kuruldu. Mercan Dede’nin ilk albümü “Sufi Dreams” bağımsız bir plak şirketi olan Golden Horn şirketi tarafından çok az sayıda basılıp dağıtıldı Buna rağmen gerek Kuzey Amerika gerekse Avrupa’da çok olumlu eleştiriler aldı. Alman televizyonu Saarlandischer Rundfunk Sufi kültürü üzerine hazırladığı belgeselde Mercan Dede’ye yer verdi. Belgeselin müziği ise yine Mercan Dede tarafından yapıldı. Sanatçının 2. albümü “Journey’s of a Dervish” 1999 yılında Goldenhorn Plak Şirketi’nden çıktı.
Reji ve koreografisini Beyhan Murphy’nin gerçekleştirdiği ve Modern Dans Topluluğu tarafından sergilenen “Seyahatname 2001” adli gösteri için bestelenen müziklerden oluşan Seyahatname albümü Doublemoon etiketiyle yayınlandı. Yine aynı yıl dünyanın en prestijli caz festivallerinden Uluslararasi Montreal Jazz Festivali’nin “Doğu ile Bati Buluşuyor” baslıklı konserinde, Burhan Öçal ve Jamaaladeen Tacuma ile Mercan Dede trio olarak 170.000 kişinin önünde sahneye çıktı. Yeni projesi Secret Tribe ile Banlieues Bleues Festival, Rasa Cultur Center, Bimhuis gibi Avrupa’nın önemli caz ve dünya müziği kulüpleri ve festivallerini içeren Türkiye/Avrupa turnesini gerçekleştirdi. Olumlu eleştiriler üzerine Secret Tribe ile 2002 yılında 2. albümleri “Nar” Doublemoon tarafından yayınlandı.
Secret Tribe ile katıldığı dünya müziğinin en önemli iki festivali Womex ve Transmusicale de Rennes’deki büyük ilgiden sonra 2003 yazında 30 konserlik Avrupa turunda dünyanın sayılı festivallerinden Montreux Jazz Festivali (Isviçre), JazzaVienne (Fransa), Etnosur (Ispanya), World Roots Festival (Hollanda), Popdeurope (Almanya)’da sahne aldı. Avrupa turnesinin başarısı Womex 2003’te BBC Radio 3 Awards’da “Orta-Doğu ve Kuzey Afrika”ile “Club Global” olmak üzere iki dalda ödüle aday gösterilmesini sağladı. Mercan Dede 2003’te 2 dalda ödüle aday olan tek sanatçı oldu.
Müzisyenliği süresince Kani Karaca, Ihsan Özgen, Peter Murphy, Natacha Atlas, Musafir, Ilhan Erşahin, Jamaledeen Tacuma, Hugh Marsh, Omar Sosa, Mich Gerber, Fazıl Say, Susheela Raman, Trans Global Underground, Dhafer Youssef gibi klasik, dünya ve alternatif müziğinin dev isimleri ile aynı sahnede yer alan Mercan Dede aynı zamanda yapımcı olarak da bir çok çalışmaya katildi. Peter Murphy’nin son albümünde ortak yapımcılığı üstlenen sanatçı Nusrat Fateh Ali Khan’in yapımcılarından Real World Şirketi’nin yapımcısı Michael Brooks, Groove A La Turca’nin yaratıcısı ve elektrik bas gitarın ustası Jamaledden Tacuma, arka arkaya 6 yıl Kanada’nın en iyi emprovizasyon sanatçısı ödülünü alan Hugh March ile ortak albümler hazırladı.
Ocak 2004’de genç yeteneklerden oluşan bir grup kuran Mercan Dede New York’ta düzenlenen ve 5 kıtadan 16 farklı müzisyen ve grubun katıldığı “GlobalFEST” adli festivale konuk oldu. Dede, ayrıca, Kültür Bakanlığı tarafından başlatılan ve Türkiye’ye kültürel alanda dünyada temsil edecek olan “Güldestan Projesi”nin de müzik direktörlüğüne getirildi.
Sanatçının Mercan Dede kimliğindeki acemilikten çıraklığa geçişi olarak tanımladığı 5. albümü “Su” Ağustos 2004’de piyasaya çıktı. “Su”ya Hugh Marsh, Susheela Raman, Özcan Deniz, Sabahat Akkiraz, Dhafer Youssef, Ceza, Göksel Baktagir gibi ünlü müzisyenler konuk oldular. Yeni albümle beraber yine yollara düşen sanatçı, Malta Dünya Müzikleri Festivali’ne katıldı.
Kasım 2007’de çıkardığı ve Celaleddin-i Rumî’nin 800. doğum yıldönümüne atfen “800” olarak adlandırdığı albümü özellikle Avrupa’da ilgi görmüş, Avrupa Dünya Müziği Listesi’nde (World Music Chart Europe) 2008 yılının Nisan ayında birinci sıraya yükselmiştir.
Ödülleri
* 2001 – Uluslararasi Montreal Jazz Festivali’nde sahne aldı
* 2003 – Montreux Jazz Festivali (Isviçre), JazzaVienne (Fransa), Etnosur (Ispanya), World Roots Festival (Hollanda), Popdeurope (Almanya)’da sahne aldi.
* 2003 – BBC Radio 3 Awards’da “Orta-Doğu ve Kuzey Afrika”ile “Club Global” olmak üzere iki dalda ödüle aday gösterildi.
* 2004 – “Güldestan Projesi” Müzik Direktörlüğü. (Devam ediyor)
* 2004 – Malta Dünya Müzikleri Festivali’ne katıldı.
* 2006 – Nefes (Breath) albümü, WMCE (World Music Charts Europe) listesinde birinci oldu.
* 2008 – 800 albümü, Nisan ayında WMCE (World Music Charts Europe) listesinde bir numaraya yükseldi ve Mayıs ayında da birinciliğini koruyarak, iki ay üst üste birinci sırada yer aldı.
* 2008 – 800 albümü, WOMEX’in her sene seçtiği; yılın en iyi 20 albümü sıralamasında 1. sırada yer alarak, “Yılın en iyi dünya müziği albümü” seçildi.
* 2008 – Moda devi Ralph Lauren, İlkbahar 2009 Koleksiyonu’nun tanıtımında Mercan Dede’nin “Nefes” albümünden Napas adlı parçasını kullandı.
* 2009 – World Music Charts Europe’ta 913 aday arasından 2008’in En İyi 2. albümü olarak gösterildi.
