BİRİNCİ KISIM BİRİNCİ BAP BİR GENÇ ADAMA…
HAKÎM HERAKLİT’E… YILDIZLARA VE AŞKA DAİRDİR…
I
Şehir
uzakta.
Genç adam
ayakta.
Akıyor şehirden geçen nehir
genç adamın ayakları dibinden.
Genç adam
piposunu çıkarıyor cebinden
aranıyor kibriti.
Bakıyor akar suya
düşünüyor Heraklit’i,
düşünüyor büyük hakîm Heraklit’i genç adam…
Kim bilir belki böyle bir akşam,
böyle bir akşam,
Heraklit alnını
yeşil gözlü zeytinliklerde akan
suya eğdi
ve dedi:
« Her şey değişip akmada,
bu hâl beni hayran bırakmada..»
Heraklit, Heraklit; ne akıştır bu!.
ne akıştır ki bu, dalgalarında
dağlıdır alnı en mukaddes putun
kızgın demir damgasıyla sukutun.
Gebedir her sukut bir yükselişe.
Ne mümkün karşı koymak
bu köpürmüş gelişe..
Heraklit, Heraklit!.
akar suya kabil mi vurmak kilit?
Şehir
uzakta.
Genç adam
ayakta.
Akıyor şehirden geçen nehir
genç adamın ayakları dibinden.
Genç adam
kibritini çıkarıyor cebinden
yakıyor piposunu.
II
Dikine mustatil bir apartımanın
en üst katında
dört köşe bir oda.
Perdesiz pencereler.
Pencerelerin dışında yıldızlı geceler.
Genç adam
alnını dayamış cama.
Ben, romanın muharriri
diyorum ki genç adama:
Delikanlım!.
İyi bak yıldızlara,
onları belki bir daha göremezsin.
Belki bir daha
yıldızların ışığında
kollarını ufuklar gibi açıp geremezsin..
Delikanlım!.
Senin kafanın içi
yıldızlı karanlıklar
kadar
güzel, korkunç, kudretli ve iyidir.
Yıldızlar ve senin kafan
kâinatın en mükemmel şeyidir.
Delikanlım!.
Sen ki, ya bir köşe başında
kan sızarak kaşından
gebereceksin,
ya da bir darağacında can vereceksin.
İyi bak yıldızlara
onları göremezsin belki bir daha…
Delikanlım!.
Belki beni anladın,
belki anlamadın.
Kesiyorum sözümü.
İşte kapı açıldı
geldi beklenen kadın..
« BEKLETTİM Mİ?»
« ÇOK…
Ama zarar yok..»
Kadın
yakaladı genç adamı
elinden.
Genç adam
yakaladı kadını belinden.
Bir yumrukta kırdı camı.
Oturdular pencerenin içine.
Sarktı ayakları gecenin içine…
Işıklı bir deniz dibi gibi
başlarında, sağda, solda gece yanıyor.
Ayakları karanlık boşluklara sallanıyor..
Sallanıyor ayakları
sallanıyor ayakları…
……….. DUDAKLARI ……
Sevmek mükemmel iş delikanlım.
Sev bakalım…
Mademki kafanda ışıklı bir gece var,
benden izin sana,
seeeeev
sevebildiğin kadar…
İKİNCİ BAP GENÇ ADAMIN, SEVGİLİNİN ŞAHISLARINA…
TİBET MABETLERİ VE AMERİKAN FİLİMLERİNE…
AYIN ON DÖRDÜNE…
GENÇ ADAMIN ESRARENGİZ MEŞGALESİNE…
VE NİHAYET, MÜSEBBİBİ MEÇHUL BİR İHANETE DAİRDİR.
I
Mevzubahis gencin
ismi: BENERCİ.
Kendisi aslen Hintli olup
maskatı re’si DELHİ’dir..
Dostlarının nazarında tam
adam,
düşmanlarının indinde azgın bir delidir
ve Britanya polisinde künyesi şüphelidir..
Şeklü şemailine gelince:
Ne PATAŞON gibi tombul bir cüce,
ne MASİST gibi bir dev,
ne de VİLLİ FRİÇ gibi bir babik oğlandır O,
iki gözlü, tek burunlu, basbaya insandır O…
Birinci babımızda,
Benerci’nin odasına gelen kadın
mühim bir rol oynıyacak kitabımızda.
Kendileri bir İngiliz mis’idir.
Hem İngiliz mis’lerinin nefisidir…
İmdi,
be nefis
Mis
nerde, nasıl tanıdı Benerci’yi?.
diye sorarsam size, ben,
eminim ki, siz, cevaben:
« Mermer
merdivenler..
Kapı.
Kapıda kıvırcık saçlı
taştan
iki aslan.
Tibet.
Tibette mabet.
Mabedin içi…
Omuzlarından çıkan on altı kolu havada,
çıplak karnı iki kat,
bağdaş kurup oturmuş
mâbut
BUDA..
İnledi öküz derisinden mukaddes davul:
Savul!
Savul!!.
Savuuuul!!!.
Buda’ya kurban geliyor.
Sarı saçlı, mavi gözlü bir kadın
beyaz, kar gibi..
Kadının canına kıyacaklar gibi..
Açıldı kanlı bir ağız şeklinde karnı Buda’nın,
fışkırdı mukaddes alevler dışarıya.
Uzun külâhlı Moğol rahipleri
kaldırdılar havaya beyaz kadını.
Doyuracaktır Buda ateş dolu karnını.
Mavi gözlü dilber kurban gidiyor, kurban…
. . . . . . . . . . . . . . . .
Dran!
Drrrran!.
Drrrrrrrran!!!.
Atıldı üç el tabanca.
Yuvarlandı Moğol rahipleri birbiri ardınca.
Esmer bir delikanlı yaklaştı mavi gözlü dilbere!
Kaçalım!
bir an kaybedecek zaman değil..
OTOMOBİL..
Son sür’at..
Saatta 110 kilometre..
İşte bu kurtarılan kadın,
birinci bapta odaya gelen kadındı.
Onu kurtaran genç:
BENERCİ..
Ve bu suretle İngiliz MİS
tanıdı Hintli genci..»
DİYEREK
haltedeceksiniz.
Romanımı daha başlamadan berbat edeceksiniz..
Gelin, etmeyin çocuklar..
Ne çıkar,
inanın bir sefer olsun NÂZIM’a
Amerikan filimlerinden fazla..
İlk tesadüf
tramvayda oldu.
İkincisi
lokantada.
Üçüncüde düğüm bağlandı nihayet
siyah podüsüet
bir çantada..
İngiliz kızı mahsus
çantasını yere düşürdü.
Hintli genç mahsus
düşen çantayı gördü:
kaldırarak
verdi kıza…
EEEEEEE?
Sonra?
derseniz,
bakın, birinci babımıza…
II
Ayın on dördü.
Ayın on dördünü Paris’te aç gezen gördü,
dedi ki:
Bu gece ay
dibi kalay
bir tencere gibi…
Ayın on dördü.
Ayın on dördünü Fatihli hırsız gördü,
dedi ki:
Bu gece ay
gökte açık kalan
bir pencere gibi.
Atlasak içeriye,
aşırsak, be imanım,
Meryem Ana’nın
gümüş takımlarını.
Ayın on dördü.
Ayın on dördünü İrlandalı bir polis gördü,
dedi ki:
Benziyor ay
yıldızların yaldızlarını çalmak için
göğe çıkan bir hırsızın
fenerine…
Ayın on dördü.
Ayın on dördünü şair Salih Zeki gördü:
benzetti kendi eserine
beğendi…
Ayın on dördü.
Ayın on dördünü Londralı bir lord gördü,
dedi ki:
Benziyor ay
haşmetpenahımın
dizbağı nişanına…
Kızardı ayın on dördü.
Kızaran ayın on dördünü bir parya gördü,
dedi ki:
Benziyor ay
Ganj’ın üstüne damlayıp yayılan
kardeş kanına.
Ayın on dördü.
Bu sefer bizzat
çekik gözleriyle ayın on dördü
KALKÜTA şehrine civar,
bir çay tarlası gördü.
Tarlanın dışında duvar.
İçinde bir ev.
Gece saat: 2…
Evin alt katındaki
oda.
Kapalı pencereler, asma bir lamba,
bir masa ortada.
Üç amele, iki köylü, bir muallim ve Benerci,
yani ceman yekûn:
yedi Kalküta delikanlısı, yedi inkılâp genci……
Benerci söz söylüyor:
Bize karşı
İntelicent servis
kendine mahsus…
Sus.
Bir tıkırtı var.
Döndü başlar
kapıya.
Sana öyle gelmiş.
Devam ediyorum arkadaşlar:
İntelicent servis
kendine mahsus…
Benerci, sus.
Rüzgâr…
Arkadaşlar
İntelicent servis…
Sıııııs…
Söndürün…
Dışarı bakacağım…
Karanlık…
Aralandı pencere.
Ay ışığı
parlıyan enli bir kılıç gibi keserek karanlığı
düştü yere.
Ne var?
Sııııısss!.
Dışarda polis.
Lambaları sönmüş iki otomobil,
ve bir sürü motosiklet…
Satıldık…
Evet…
ÜÇÜNCÜ BAP TAYMİS GAZETESİ’NİN BİR TELGRAFI…
VAZİYETİN TELHİSİ VE BENERCİYLE İSTANBULDA MATBAADA BİR MÜLÂKAT…
KALKÜTADA UMUMÎ GREV…
SOMADEVA…
TAŞLANAN ÇOCUĞUM…
VE DAHA BİRÇOK YÜREKLER PARALAYICI HADİSELERE DAİRDİR.
I
Taymis gazetesinin Kalküta’dan aldığı bir telgraftan:
KALKÜTA – Kızılların tevkifatı devam ediyor. Şehir civarındaki çay tarlalarında metrûk bir evde toplanan gizli Vilâyet Komiteleri, içtima halindeyken derdest edilmiştir. Yedi kişiden mürekkep olan komite azalarından altısı yakında adliyeye verileceklerdir. Yalnız, ilk istintak neticesinde, gene komite azasından, Benerci isimli bir genç tahliye olunmuştur…
II
Vaziyeti telhis edelim hele.
BİR.
Benerci inkılâpçı bir gençtir.
Hazım zamanlarını, boş gecelerini değil,
boydan boya ömrünü vermiştir ihtilâle…
İKİ.
Birinci bapta öğrendik ki,
Benerci âşığıdır Britanyalı bir kızın.
Yani, delikanlımızın
kalbine bir taş
düşmüş.
Kırmızı saçlı bir baş
düşmüş
ve kalbi
dalga dalga halkalanıyor…
İki, A:
Benerci riyaset ederken gizli bir içtimaa
altı yoldaşıyla yakalanıyor.
İki, B:
Fakat meçhul bir sebebe
binaen,
yoldaşlarının mevkuf bulunmasına rağmen,
Benerci tahliye edilmiştir.
İki, C:
Bence, yani romanın muharrirince
olduğu kadar,
Benerci için de bu tahliye keyfiyeti
siniri, ruhu, kemiği, eti
kemiren bir esrardır, iki gözüm,
serapa esrar…
. . . . . . .
. . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . .
Benerci, sana dört teklifim var:
Evvela,
Kalküta’dan İstanbul’a
çık yola.
Babıâli caddesinde matbaaya gel…
Geldin mi?
Âlâ…
Saniyen:
sinirini yen.
Karşımda dikilip durma, otur…
Salisen:
ayağını iki defa yere vur:
Kapı açılsın
Lebbeeeeeeeeyk! deyip
bize iki çay getirsin kahveci üstat.
Rabian:
anlat.
Şu müthiş müşkili birlikte halledelim
seninle…
Anlatıyorum.
Dinle:
Ve Benerci, macerayı bana, kafiyesiz filân, yani nesren şöyle anlatmaya başladı:
Sarılmıştık. Yok edilmesi lâzım gelen bazı kâatlar vardı. Vakit kazanmak için, polisin üstüne ateş açtık. Brovniklerimizin şarjörlerini iki defa tazeledik. Birimiz kolundan, birimiz de başından yaralandı. Kurşunlarımız tükendi. Britanya polisi içeri girdi. Gırtlak gırtlağa kapıştık. Nihayet, kıskıvrak bağladılar bizi. Kamyonlara yüklediler. Müdüriyette, yedimiz birden, bir herifin karşısına dizildik.
Burada, Benerci yine coştu, işi kafiyeye döktü:
Herifin
mavi gözleri çipil çipil
suratı çilliydi.
İntelicent’ten olduğu belliydi.
Geçti arkadaşların önünden.
Benim önümde durdu.
Yüzüme baktı.
İsmimi sordu.
Beni bıraktı…
Niçin bıraktılar beni?
Beni
niçin
bırak-
-tılar?
Benerci, buna bir tek sebep var.
Ne?
Düşecekler peşine..
Eşine??
Ateşine??
Mateşine??
Tükürmüşüm kafiyenin içine…
Yani, anlıyacağın, seni bıraktıktan sonra peşine düşecekler. Sonra cooop, haydi bir tevkifat daha. Tabii, sen yine içerde. Hem bu sefer artık suratına bakıp ismini sorup bırakılmamak şartıyla. İşte tahliye keyfiyetinin sebebi…
Sebep bu değil. Ben, tamamen temizim. Arkamda takip yok.
Tuhaf şey. Dışarıda temas ettiğin arkadaşlar ne diyor?
Galiba onlar da senin gibi düşünüyorlar. İki üç defa, muhtelif arkadaşlarla temas etmek istedim. Fakat verdiğim randevulara gelmediler. Arkadaşlar benimle görüşmek istemiyor.
Öyleyse, sen hemen yine Kalküta’ya git oğlum. Ne halt edersen et, şu vaziyeti bir düzelt bakalım.
Benerci gitti.
Baktım ki, pencereden:
muktesit, muharrir ve muhbir
Nedim Vedat Bey geçiyor.
Düşündüm Benerci’yi
ve mel’un bir ihtimalle birden
yüreğim cızz etti.
Arif olanlar için,
bu fasıl burada bitti…
III
Stop:
Fren!
Zıııınk!
Durdu!.
Amele
baş parmağını tele
dokundurdu.
Akümülatör, dinamo, motor, buhar, benzin,
elektrik,
Trrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrrik!
D U R – D U !!!..
Yüksek tuğla bacalarda dumanlar donakaldı.
Koptu kayışlar.
Patron, sabotaj var!.
Koş telefona.
İşlemiyor…
Telgraf…
Teller kesilmiş,
makina bomboş…
Koş!..
Karşımda durma, avanak!..
Hangarda ne varsa, üstüne atlıyarak,
koşun şehre…
Sarjant, polismen, asker,
kırk ikilik, tayyare, tank,
ne bulursanız,
yetiştirin…
Birden
bisiklet, motosiklet, otomobil, omnibüs
tozu dumana kattılar, dumanı toza…
Fakat
yine birden
ekşi boza…
Ne ileri
ne geri.
Paaaaah!..
Fıııııss…
Patladı lastikleri…
Geç kaldılar, geç!..
Drran
drrrn
drrran…
Tiki taka frev…
Edildi ilân
Umumî grev!!!..
Kalküta grevdedir.
Benerci evdedir,
sırtüstü yatıyor yatakta…
Geçiyor haykırışmalarla kapısının önünden
tek başlı, tek yürekli, milyon ayaklı Kalküta…
Onlar, hep beraber grevdedir…
O, yapayalnız evdedir.
Yapayalnız…
Tavan, kapı ve duvar…
Onu kavgaya çağırmadılar.
Günlerdir ki, onu gördükçe arkadaşları
çevriliyor başları…
Benerci yatakta
Kalküta ayakta.
Benerci görmeden görüyor yattığı yerden
yürüyen Kalküta’yı:
«Adım
Adım.
Adım lar
adım ları…
Kal dırım
kal dırım.
Kal dırım lar
kal dırım ları…
Cad de…
Cad deler…
Kalabalık…
Ka la ba lık
itiyor
iki
yana
apar tıman ları…
Behey tram vay!..
çiğneneceksin:
sağa sola sap…
Geçit yok.
Rap
rappp
rappp!!!!!
Ve…
Va…
Vey…
Yol açın kamyonlara
amele çocukları
babalarını geçiyor..»
Haykıraraktan
Benerci fırladı yataktan.
Şimdi sokaktan
tek bir insan sesi yükseliyordu…
Benerci koştu pencereye:
Aşada sokak
kalabalık.
Yukarda masmavi bir hava
Aşada bir kamyonun üstünden
kalabalığa
Söz söylüyor en yakın arkadaşı SOMADEVA:*
« Arkadaşlar!
Aylardır ki anamız avradımız
uzun aç dişleriyle dişlediler
kendi memelerini.
Arkadaşlar…
Çıplak aç karnını kurşunlara vermek,
kıvranarak gebermek…
. . . . Tek . . . .
. . . . . . . . . . Vaar?
Hayır!.
Ar . . . . . . . lar . . . . . .
(*) SOMADEVA, Benerci’nin en yakın arkadaşı olup, uzun bir müddetten beri Kalküta’da bulunmuyordu. Binaenaleyh, böyle bir zamanda onun sesini duyup kendisini görmek, elbette ki, Benerci’yi sevinçli bir hayrete düşürecektir. N.H.
Önümüzde onlar
kalın enselerini kırıp
boynuzlarını saplayınca toprağa…
. . . . . ağa….
Biz….
. . . . . . . mizi!.
Patiska bir gömlek
gibi yırtarak
etimizi
kanlı kemiklerimizle
. . . . . . . . cağız . ! ! . .
O zaman gülleri koklıyacağız.
O zaman
tabiat
güzel bir ağız
gibi karşımızda gülümsiyecek…»
Benerci artık kendini tutamadı. Pencereden üç defa: S O M A D E V A.. S O M A D E V A.. S O M A D E V A.. diye haykırdı. Bu haykırış o kadar kuvvetli idi ki, S O M A D E V A sustu. Birdenbire esen rüzgârla bulutları dağılan bir yaz sağanağı gibi sokaktaki kalabalığın uğultusu kesildi. İnsanlar, başlarını enselerinin üstüne yatırarak, dikine mustatil apartımanın yedinci katındaki perdesiz pencereye baktılar. Ve orada, camın arkasında, Benerci’nin sarı yüzünü gördüler.
S O M A D E V A, Benerci’yi tanıdı. Kolları ona doğru uzanır gibi oldu. Bu hareketi, yalnız yukardan Benerci ve kendi içinin içinden S O M A D E V A gördü. Başka hiçbir göz, uzanmak, kucaklamak istiyen kolların hasretini göremedi.
Yukardan, yine Benerci, üç defa bağırdı:
S O M A D E V A.. S O M A D E V A.. S O M A D E V A…
Aşada S O M A D E V A, kamyonun etrafına toplananlara:
Bana bir taş veriniz, dedi.
Taşı verdiler. Ve en eski günlerin en yakın arkadaşı:
Bu adam nefsini kurtarmak için yoldaşlarını satmıştır. Benerci müstevlilerin casusu olmuştur. En yakınlarının kellesini satmasaydı, bunu yapmasaydı, onun kahrolası başını omuzlarının üstünde bırakmazlardı, dedi. Ve sağ kolunun bütün kuvvetiyle, yedinci kattaki perdesiz pencereden bakan sapsarı insanın yüzüne, taşı attı…
SOMADEVA’nın taşı, BENERCİ’nin alnına geldi. Benerci dimdik durdu. İki kaşının arasından sızan kan, çenesinden göğsüne aktı…
Ve Benerci’nin başı benim, ben Nâzım Hikmet’in dizlerine düşünceye kadar, en büyük, en iyi, en sevgili, kahreden ve yaratan KALKÜTA, onu taşladı.
Baygın çocuğumu, yatağına yatırdım. Camları parçalanmış, pervazları kanlı pencereye çıktım. Arasıra arkasına dönüp bakarak uzaklaşan kalabalığın peşinden şu suretle feryada başladım:
Benerci benim oğlum…
Ben onun yüzünü
görebilmek için
kaç kerre gecemi gündüzümü
on birlik tütüne satarak
dumandan bir adam gibi dikilip durmuşum…
Benerci benim oğlum,
ben onu
uykusuz gecelerin
ellerine doğurmuşum…
Benerci sizi satmadı.
Benerci günlerdir yemek yemiyor,
gecelerdir yatmadı.
O yatmıyor, ben yatabilir miyim?
Benerci sizi satmadı,
sizi ben satabilir miyim?
Benerci benim oğlum.
Onu ben
kellemden, etimden, iskeletimden
sizin için doğurdum…
Dostlar!
İçinizden bir çıban gibi şüphenizi yolunuz.
Benerci sizin oğlunuz,
benim oğlum…
Fakat, kalabalık, benim sesimi bile işitmeden ilerledi, kayboldu. O zaman, hâlâ baygın yatan çocuğuma döndüm, dedim ki:
Dostlar dinlemedi beni Benerci.
Benerci oğlum, küçücüğüm, büyüğüm,
başında dolaşan bu mel’un düğüm
çözülene kadar…
bizim ah! demeğe hakkımız yok,
Onların taşlamağa hakkı var…
IV
KALKÜTA’DA BİR POLİS KARAKOLUNUN
YÜKSEK DUVARLARININ DİBİ
Gök gürler. Vakit akşam üzeri. Üç polis karakolun duvarları dibinde buluşur.
BİRİNCİ POLİS Nereye gitmiştin?
İKİNCİ POLİS Domuz boğazlamaya…
ÜÇÜNCÜ POLİS Sen nerdeydin?
BİRİNCİ POLİS Köprünün üstünde
bir Hintli karı gördüm demin.
Kucağında kertenkele suratlı bir çocuk vardı.
Çocuk beni görünce başladı ağlamaya
ağlamaya
ağlamaya…
Karıya:
Sustur şu piçi,
Britanya polisine selam versin,
dedim.
Selam vermezse, kuyruksuz bir fare gibi
gebersin
dedim.
Ne sustu, ne selam verdi kara kurbağa yavrusu.
Akıyordu su…
Akar suya fırlattım bu zırlayan şeytan piçini.
Anası yüzüme bakıp
kara bir uçurum gibi çekti içini.
Dokundu rikkatime
bu iç çekiş.
Madraslı bir ihtiyar:
«Azabı azapla tedavi edin…»
demiş.
Getirdim karakola kocakarıyı.
Sarı sırtından kızıl kan sızdırıp
çekeceğim içinden ağrıyı…
İKİNCİ POLİS Sana bu işte yardım için
kocakarıyı eski bir halı gibi
ayaklarına sereceğim.
BİRİNCİ POLİS Lütufkârsın…
ÜÇÜNCÜ POLİS Ben de sana:
Bengale ormanlarında avlanmış bir filin
koparılmış erkekliğinden
bir kamçı vereceğim…
BİRİNCİ POLİS Başka bir şey istemez…
Malumdur bana azabı ısdırap,
ezberimdedir tekmil
kitabı ıstırap.
Meselâ:
Uykulara kâbus gibi çökebilirim,
tırnak sökebilirim,
kulakların içine kurşun dökebilirim.
Ellerin derisini eldiven gibi soymak,
koltuk altına kaynar sudan yeni çıkmış
hindi yumurtası koymak,
sirke damlatarak gözleri oymak,
domuz topu ıtlak olunan usûl,
velhasıl daha bin bir usûlle gayeye vusûl
mümkündür bence…
Bakınız, bende ne var?
3. VE 2. POLİS Göster bize
göster bize!!
BİRİNCİ POLİS Grevde yakalanan
Hintlilerden birinin
taze kesilmiş başparmağı…
Kesildikten sonra yarım santim uzadı tırnağı…
3. VE 2. POLİS Haydi içeri gidelim,
uzayan tırnağı seyredelim…
Polisler karakoldan içeri girerler. Bir müddet sahne boş kalır. Benerci gelir.
Yağmur yağmaya başlar… Benerci, belini karakolun duvarına dayayarak çömelir.
Karakolun duvarından insan çığlıkları gelmektedir. Ve yağmurun içinden uzun bir şehrin uğultusu işitilmektedir.
Karakolun duvarından gelen insan çığlıkları: Kalküta grevcilerine aittir.
Yağmurun içinden uğultusu işitilen şehir: Kalküta’dır.
Yağmur… Alaca karanlık… Akşam suları…
Kalküta grevi mağlûp olmuştur.
Somadeva yakalanmıştır. Ve Benerci’nin, duvarı dibine çömeldiği karakolda, Somadeva’nın omuzbaşları dilim dilim yarılarak kanıyor.
Yağmur… Karanlık… Gece iyiden iyiye indi.
Benerci’nin saçları, omuzları, dizkapakları sırılsıklam oldu. Arkadaşlarının attığı taşlarla alnında açılan yarayı kapayan sargı ıslandı, yapıştı…
Arkadaşlar içerdedir.
Benerci yine dışarda…
Kara gömlekli bir İtalyan faşistinin bile, oğlumun çektiği azabı duymasını istemem…
Nazım Hikmet RAN
