Soru: Bir Tanrı’nın var olup olmadığını gerçekten bilmek isterdim.Eğer yoksa, hayatın hiç bir anlamı yok. İnsan, Tanrıyı bilmeden, binlerce inanç ve görüntü içinde Tanrı’yı bulmuş. Bütün bu inançların doğurduğu bölünme ve korku inşam kendi türünden ayırmış. Bu bölünmenin acı ve zararından kaçmak için daha da çok inançlar yaratıyor; çoğalan acı ve zihin karışıklığı inşam bir girdabın içine çekip yutmuş. Bilmeden inanıyoruz. Tanrı’yı bilebilir miyim? Hem Hindistan’da hem de buradaki birçok ermişe bu soruyu sordum ve hepsi de inanç üzerinde ısrarla durdular: “İnan, o zaman bileceksin; inanmadan hiç bir zaman bilemezsin.” dediler. Siz ne düşünürsünüz?
Krishnamurti: Anlamak için inanç gerekli mi? Öğrenmek, bilmekten çok daha önemli… İnancı öğrenmek, inancın sonudur. Zihin inançtan kurtulduğu zaman bakabilir. Bağlayıcı olan, inanç ya da inançsızlıktır; çünkü inançsızlık ve inanç aynıdır: Aynı paranın ters yüzleridir bunlar. Böylece olumlu ve olumsuz inancı bütünüyle bir yana koyabiliriz; inançlı ve inançsız, aynıdır. Bu gerçekleştiği zaman, “Bir Tanrı var mıdır?” sorusu oldukça değişik bir anlam kazanır. Bütün gelenek, bellek, akılsal ve duygusal anlatımlarıyla “Tanrı” kelimesi; bütün bunlar, Tanrı değildir. Kelime, gerçek değildir. Demek ki, zihin kelimeden kurtulabilir mi?
Soru: Bunun ne demek olduğunu bilmiyorum.
Krishnamurti: Kelime, gelenektir; umut, mutlağı bulma isteği, en yüce olan için savaşmak, varoluşa canlılık veren harekettir. Demek ki, kelime kendisi en yüce olan oluyor, ama aynı zamanda kelimenin, “şey” olmadığım da örebiliyoruz. Zihin, kelimedir ve kelime düşüncedir.
Soru: ve kendimi kelimeden soymamı istiyorsunuz. Bunu nasıl yapabilirim?
Krishnamurti:Kelime, “geçmiş zaman”dır; bellektir. “Eş” kelimedir, “ev” kelimedir. Başlangıçta kelime vardı. Aynı zamanda, kelime iletişim (haberleşme), özdeşleşme (hüviyet) demektir, isminiz, siz değilsiniz, ama isminiz olmadan sizi soruşturamam. Ve bana, zihnin kelimeden kurtulup kurtulamayacağını soruyorsunuz.Yani, zihin, kendi etkinliğinden (faaliyetinden) kurtulabilir mi?
Krishnamurti: Ağaç durumunda, nesne, gözlerimin önünde ve evrensel sözleşme ile kelime, ağaca yükleniyor. Ama ‘Tanrı” kelimesi söz konusu olduğu zaman kelimenin yükleneceği herhangi bir şey yok; hiç bir referans olmadığı için de her insan ona ait kendi görüntüsünü yaratabiliyor. Din bilimci bir biçimde, entelektüel başka bir biçimde, inançlı ve inançsız da, kendi yollarında yapıyorlar bunu. Umut, sonra da arayış ortaya çıkarıyor bu inancı. Bu umut, umutsuzluğun sonucu; dünyada, çevremizde gördüğümüz her şeyin umutsuzluğu. Umutsuzluktan umut doğuyor; bunlar da aynı paranın iki yüzü. Umut olmadığı zaman cehennem var ve bu cehennem korkusu bize umudun canlılığını veriyor. Sonra da yanılsama başlıyor. Demek ki kelime bizi yanılsamaya götürmüş durumda, hiç de Tanrıya değil. Tanrı, tapındığımız yanılsamadır; inançsız kişi de taptığı başka bir tanrının yanılsamasını yaratıyor -devlet, bir ütopya, ya da bütün hakikati içerdiğini düşündüğü bir kitap-. Böylece, yanılsamasıyla birlikte kelimeden kurtulup kurtulamayacağınızı soruyoruz size.
Soru: Bunun üzerinde derince düşünmeliyim.
Krishnamurti: Eğer yanılsama yoksa geriye ne kalır?
Soru: Sadece, olan.
Krishnamurti: O “olan” en kutsal olandır.
Soru: Eğer “olan” en kutsalsa o zaman savaş, nefret, kargaşa, acı, hırs, yağma en kutsal. O zaman hiç bir değişmeden söz etmemeliyiz. Eğer “olan” kutsalsa, o zaman her katil, yağmacı ve fırsatçı, “Bana dokunma, yaptığım kutsaldır.” diyebilir.
Krishnamurti: “Olan, en kutsal olandır.” cümlesinin basitliğinin ta kendisi büyük yanlış anlamaya götürüyor, çünkü ondaki hakikati görmüyoruz. “0lan”ın kutsallığını görürseniz, adam öldürmezsiniz, savaşmazsınız, umut etmezsiniz, sömürmezsiniz. Bu şeyleri yapmış olduktan sonra, uymadığınız bir hakikatten ayrıcalığınız olduğunu öne süremezsiniz. Siyah göstericiye, “Olan kutsaldır, karışma, yakma…” diyen beyaz adam bir şey görmemiştir, çünkü eğer görseydi, zenci onun için kutsal olacaktı ve yakıp yıkmaya da gerek kalmayacaktı. Demek ki, eğer her birimiz bu hakikati görürse, değişmenin olması gerekir. Hakikati böyle görmek, değişmedir.
Soru: Buraya Tanrı’nın var olup olmadığım öğrenmeye geldim, ama siz tamamen aklımı karıştırdınız.
Krishnamurti: Tanrı’nın var olup olmadığını sormaya geldiniz. Biz de dedik ki. “kelime”, bizi taptığımız yanılsamaya götürür ve bu yanılsama için birbirimizi isteyerek yok ediyoruz. Yanılsama yokken “olan” en kutsaldır. Şimdi “olan”ın gerçekte ne olduğuna bakalım. Belirli bir anda. “olan”, korku olabilir, derin umutsuzluk, ya da kabına sığmaz neşe olabilir. Bu şeyler sürekli olarak değişiyor. Ama aynı zamanda, “Çevremde bütün bunlar değişiyor, ama ben değişmeden kalıyorum.” diyen bir de gözlemci var. Bu bir hakikat mi, gerçekte “olan” o mu? O da değişmiyor mu, kendisine bir şeyler ekleyip kendisin-den.bir şeyler çıkartmıyor mu; değişiyor, kendini uyduruyor, oluyor ve yok olmuyor mu? Demek ki hem gözlemci hem de gözlenen sürekli olarak değişiyor. “Olan” değişmedir. Bu bir hakikattir. “Olan” budur.
Soru: O zaman aşk değişebilir mi? Eğer her şey bir değişme hareketiyse, aşk da o hareketin bir parçası değil mi? Ve aşk değişebilirse, o zaman ben bir kadını bu gün sevebilirim ve yarın da bir başkasıyla yatarım.
Krishnamurti: Aşk mı o? Yoksa aşkın, aşkın dile getirilmesinden değişik olduğunu mu söylüyorsunuz? Yoksa anlatıma aşktan daha büyük bir önem veriyor da böylece bir çatışma, çelişki mi yaratıyorsunuz? Aşk, değişim çarkının içinde yakalanabilir mi hiç? Eğer öyleyse, o zaman nefret de olabilir; o zaman aşk, nefrettir. Sadece hiç bir yanılsama olmadığı zaman, “olan” en kutsaldır. Hiç bir yanılsama olmadığı zaman “olan” Tanrı’dır, ya da başka bir ad kullanılabilir. Demek ki Tann, ya da ona hangi adı verirseniz verin, SİZ olmadığınız zaman vardır. Siz varken, o yoktur. Siz yokken, aşk vardır. Siz varken, aşk yoktur.
Krishnamurti Kimdir ?
Krishnamurti Jiddu Krishnamurti, (12 Mayıs 1895 – 17 Şubat 1986) Hindistan’ın Madanapalle kentinde doğdu. 1909 yılında C.W. Leadbeater tarafından keşfedildi. 13 yaşındayken Theosophical Society tarafından “dünya öğretmeni” olarak seçildi. Konuşmaları ve yazıları herhangi bir dinle bağlantılı değildir. Kendisine mesihlik yakıştırılmış olmasına rağmen bunu kesinlikle reddetmiştir. Bütün dünyada geniş bir dinleyici kitlesine ulaşmış olmasına rağmen çevresindekiler tarafından oluşturulan örgütü kendisi dağıtmıştır. Hiçbir zaman kendisini bir otorite olarak görmedi ve çevresinde müridlerin oluşmasını istemedi. Her zaman bir birey ile bir başka birey olarak konuşmayı tercih etti. Krishnamurti, 1986’da ölümüne kadar konuşmalarını sürdürdü.
Eserleri, Dünyayı dolaşarak yaptığı konuşmalardan derlenmiştir. Konuşmalarında “hakikatin/gerçeğin yolları olmayan bir ülke” olduğunu ve bireyin ancak sessiz/dingin bir farkındalıkla ve tüm yaşam ile bütünleşerek yaşaması halinde gerçeğin/hakikatin kendiliğinden geleceğini söylemiştir. Ölüm ile Yaşamın bir ve tekliği, yaşamın durağan olamayacağı, korku, özgürlük, şiddet,doğa ve çevre vb. üzerine konuşmalar yapmıştır.
En Akılda Kalıcı Sözü İse : “insanlar hızla akan ya§am nehrinin yanında kendilerine küçük bir havuz kazarlar, iste o havuzda kokuşur, o havuzda ölüp giderler.”
Kitaplarından seçmeler:
Zihin ve Düşünce Üzerine, Ayna Yayınevi
Öğrenme ve Bilgi Üzerine, Ayna Yayınevi
Özgürlük Üzerine, Ayna Yayınevi
Yaşamak ve Ölmek Üzerine,, Ayna Yayınevi
İlişki Üzerine, Ayna Yayınevi
Korku Üzerine, Ayna Yayınevi
Tanrı Üzerine, Ayna Yayınevi
Doğa ve Çevre Üzerine, Ayna Yayınevi
Çatışma Üzerine, Ayna Yayınevi
Sevgi ve Yalnızlık Üzerine, Ayna Yayınevi
Doğru Meslek Üzerine, Ayna Yayınevi
Hakikat Üzerine, Ayna Yayınevi
İç Özgürlük, Çeviri: İlhan Güngören, Yol Yayınları
Zamanın Sonu, Ayna Yayınevi
Farklı Bir Yaşam, Ayna Yayınevi
Meditasyonlar, Ayna Yayınevi
